Cắt polyp đại tràng: Quy trình và khi nào cần thực hiện kỹ thuật?

Polyp đại tràng là khối tế bào nhỏ phát triển bên trong lòng đại trực tràng hay còn gọi là ruột già. Có hai dạng polyp cơ bản là dạng tăng sản lành tính và dạng polyp tuyến có nguy cơ ung thư trong tương lai. Bệnh khó phát hiện vì phần lớn không triệu chứng hay triệu chứng không rõ rệt. Tuy nhiên, nếu không điều trị kịp thời và đúng cách, polyp đại tràng có thể phát triển thành ung thư đại trực tràng, thậm chí là tử vong. Ước tính có đến 90% các u đại trực tràng phát sinh từ các polyp tuyến này. Do đó, phần lớn trường hợp sẽ được bác sĩ chỉ định cắt polyp đại tràng để hạn chế rủi ro cho sức khỏe của người bệnh.

Cắt polyp đại trực tràng là gì?

Cắt polyp đại tràng là thủ thuật được thực hiện để loại bỏ các khối polyp bên trong lòng đại trực tràng. Hiện nay, phần lớn trường hợp mắc polyp đại tràng đều có thể can thiệp qua nội soi đại tràng, chỉ số ít mới cần tới phẫu thuật.

Tùy thuộc loại polyp đại tràng, bác sĩ sẽ tiến hành thực hiện một trong những biện pháp loại bỏ như:

• Cắt polyp trong lúc nội soi: Khi nội soi đại tràng, bác sĩ dùng kìm hay thòng lọng (snare) để loại bỏ các polyp. Ngoài ra, đối với các polyp có kích thước lớn (>2cm), để tăng cường sự an toàn và hiệu quả, bác sĩ có thể tiến hành cắt polyp thông qua việc tiêm một loại chất lỏng bên dưới để nâng, cô lập khối polyp khỏi các mô xung quanh và cắt polyp đi.

• Phẫu thuật xâm lấn tối thiểu: Người bệnh có các polyp đại tràng quá lớn hoặc không thể loại bỏ an toàn trong quá trình nội soi, sẽ cần đến phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. Bác sĩ sẽ đưa vào ổ bụng của người bệnh các dụng cụ phẫu thuật nội soi để cắt bỏ phần ruột có polyp.

• Cắt bỏ đại tràng: Đối với các trường hợp có tình trạng di truyền như polyp tuyến gia đình (FAP), người bệnh có khả năng cao phải phẫu thuật cắt bỏ một phần hay toàn bộ đại tràng.

Mục tiêu của phương pháp cắt polyp đại tràng là loại bỏ hoàn toàn và xác định polyp đã tiến triển thành ung thư hay chưa. Căn cứ vào kết quả phân tích thu được, bác sĩ sẽ chọn lựa các phương pháp điều trị kết hợp và theo dõi phù hợp.(1)

Khi nào nên cắt polyp đại tràng?

Khi nào cần cắt polyp đại trực tràng còn tùy thuộc vào loại polyp, số lượng polyp, kích thước và vị trí polyp đại trực tràng, cụ thể:

• Nhóm 1: Polyp tăng sản nhỏ đại trực tràng. Người bệnh có thể không cần cắt polyp khi kích thước <5 mm đặc biệt ở đại tràng bên trái - trực tràng do không có nguy cơ tiến triển thành ung thư.

• Nhóm 2: Polyp tuyến. Trong đại đa số trường hợp các polyp tuyến nên được cắt bỏ càng sớm càng tốt do tiềm năng ác tính của nó. Với số lượng polyp ít, bác sĩ có thể chỉ định cắt polyp qua nội soi một lần. Trường hợp nhiều polyp, có thể thực hiện cắt nhiều lần, mỗi lần cắt khoảng 5 - 10 polyp. Nếu mức độ nghiêm trọng, có hàng trăm polyp dọc theo khung đại tràng thì bác sĩ sẽ cân nhắc tới phẫu thuật cắt đoạn đại tràng.

Quy trình cắt polyp đại tràng

Trước khi cắt polyp đại tràng, người bệnh cần uống khoảng 3 lít nước có pha thuốc xổ, nhằm làm sạch đại trực tràng. Kiểm tra các xét nghiệm về đông cầm máu. Cần ngưng thuốc chống đông máu 5-7 ngày. Sau đó, bác sĩ sẽ khám tiền mê, gây mê để thực hiện nội soi đại trực tràng nếu việc cắt polyp được thực hiện bằng nội soi có gây mê. Khi nội soi, nếu phát hiện polyp, sau khi xem xét và đánh giá, bác sĩ sẽ quyết định cắt polyp đại trực tràng ngay hay chỉ sinh thiết và lựa chọn phương pháp cắt phù hợp sau đó. Với trường hợp cần cắt, bác sĩ sẽ xem xét phương pháp cắt đủ chân polyp để đảm bảo cắt trọn polyp một cách an toàn.

Trước khi cắt polyp đại tràng cần chuẩn bị gì?

Vài ngày trước khi nội soi đại tràng, người bệnh nên ăn thức ăn nhẹ, tránh thực phẩm giàu chất xơ, dầu mỡ, ngũ cốc, trái cây có hạt (ổi, dưa hấu, thanh long…).

Trước khi tiến hành nội soi cắt polyp, người bệnh cần uống thuốc xổ nhằm làm sạch ruột. Thông báo cho bác sĩ các thuốc bạn đang sử dụng. Nếu có tiền sử phản ứng với thuốc gây mê, bạn nên thông báo ngay với bác sĩ. Thời gian cho một ca cắt polyp thường khoảng 20 phút tới 1 giờ, tùy theo số lượng và kích thước và độ khó dễ của polyp.

Biến chứng sau khi cắt polyp đại tràng cần lưu ý

Cắt polyp là thủ thuật an toàn, hiếm khi xảy ra rủi ro nhưng vẫn có thể xảy ra các biến chứng như chảy máu, thủng đại tràng… Những biến chứng này cần được phát hiện sớm để xử lý kịp thời nhằm giúp người bệnh phục hồi nhanh chống sau đó. Sau cắt polyp, cần đi khám ngay nếu xuất hiện những triệu chứng như sốt hay lạnh run, đi tiêu ra máu, đau bụng dữ dội, nhịp tim không đều, nôn mửa. (2)

Chăm sóc người bệnh sau cắt polyp đại trực tràng

• Sau nội soi gây mê, người bệnh không tự điều khiển phương tiện giao thông, cần có người nhà đi cùng hỗ trợ.
• Đảm bảo dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.
• Sau khi cắt polyp đại trực tràng, người bệnh nên dành thời gian nghỉ ngơi, không làm việc nặng, tránh vận động nhiều
• Ưu tiên dùng các thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu hóa.
• Tránh ăn một bữa lớn, ưu tiên chia nhỏ bữa ăn để hỗ trợ quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi hơn.
• Uống nhiều nước.
• Bổ sung nhiều rau củ để cung cấp lượng chất xơ dồi dào cho cơ thể, giúp làm mềm phân và tránh táo bón.
• Hạn chế rặn khi đại tiện.
• Tránh các thực phẩm cay, nóng, món ăn nhiều dầu mỡ.
• Không nên dùng những thuốc ảnh hưởng tới chức năng máu như aspirin, giảm đau có ibuprofen, naproxen trong hai tuần sau khi nội soi khi không có chỉ định từ bác sĩ.
• Các trường hợp có polyp đại tràng tùy vào loại số lượng, kích thước cũng như tiền căn gia đình mà nên lặp lại nội soi đại tràng mỗi 1-10 năm. Người thân của người bệnh nên đi đến các cơ sở y tế uy tín để nội soi đại tràng nếu trên 45 tuổi.

Câu hỏi thường gặp về cắt polyp đại tràng

1. Cắt polyp đại tràng có đau không?

Khi thực hiện cắt polyp đại tràng, bác sĩ sẽ gây mê người bệnh. Vì thế, người bệnh sẽ không cảm thấy đau đớn trong quá trình nội soi. Cắt polyp đại tràng qua nội soi là thủ thuật an toàn, ít xâm lấn tới những mô lành xung quanh nên không gây đau hoặc đau ít hơn so với phẫu thuật cắt polyp. Sau mổ, bác sĩ thường chỉ định người bệnh sử dụng thuốc giảm đau. Phần lớn trường hợp cơn đau sẽ biến mất trong vài ngày.

2. Cắt polyp đại tràng có nguy hiểm không?

Như đã đề cập, cắt polyp đại tràng là phương pháp an toàn, rất hiếm khi xuất hiện biến chứng. Vì thế, người bệnh không cần quá lo lắng khi thực hiện thủ thuật này. Tuy nhiên, bạn nên lựa chọn điều trị tại các cơ sở y tế uy tín với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng thiết bị y tế hiện đại. Điều này sẽ giúp người bệnh giảm nguy cơ xuất hiện các biến chứng.

3. Cắt polyp đại tràng có phải nằm viện không?

Thường quá trình thực hiện cắt polyp có dùng tới thuốc gây mê. Vì thế, người bệnh sẽ cần một thời gian ngắn để tỉnh lại. Sau đó, bạn nên ăn uống nhẹ và nghỉ ngơi. Nếu không có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, người bệnh được về trong ngày.

Khi cắt polyp đại tràng qua nội soi đại tràng với kích thước lớn hoặc một số trường hợp khó tiếp cận nguy cơ tai biến cao, người bệnh cần nằm viện khoảng 1 - 2 ngày để theo dõi sau cắt polyp. Tuy nhiên, người bệnh không nên quá lo lắng. Do thời gian nằm viện không lâu và thời gian phục hồi hoàn toàn của bạn chỉ khoảng 1-2 tuần sau đó.

4. Polyp đại tràng có nên cắt không?

Nếu phát hiện ra có polyp đại tràng, người bệnh nên được cắt polyp ngay khi có chỉ định từ bác sĩ. Trước khi cắt polyp đại tràng qua nội soi, bác sĩ cần cân nhắc quá trình diễn biến của mỗi tổn thương, tuổi của người bệnh, bệnh phối hợp và nguy cơ khi can thiệp. Về phía người bệnh, bạn nên được tư vấn về lợi ích và nguy cơ khi làm thủ thuật cắt polyp đại tràng.

5. Cắt polyp đại tràng có mọc lại không?

Polyp đại trực tràng có thể tái phát với tỉ lệ thấp. Polyp có kích thước lớn, nằm ở vị trí khó tiếp cận là những đối tượng có nguy cơ tái phát cao nhất. Vì vậy để giảm thiểu nguy cơ tái phát sau cắt, người bệnh nên chọn lựa cơ sở y tế tin cậy với đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao cùng sự phối hợp của các trang thiết bị máy móc hiện đại.

6. Chế độ ăn uống sau khi cắt polyp đại tràng

Thông thường, sau khi cắt polyp đại tràng nếu không có dấu hiệu của các biến chứng như đau bụng, chảy máu…, người bệnh có thể ăn thức ăn lỏng dễ tiêu hóa như cháo loãng, cơm nhão. Không ăn thức ăn có màu như màu đỏ, đen không ăn tiết canh trong vòng 10-15 ngày sau cắt polyp.

Ngoài ra, lưu ý không dùng các loại thực phẩm này sau khi cắt bỏ polyp, cụ thể:

• Thực phẩm chứa nhiều gia vị (chua cay) và có chất bảo quản.
• Những loại thức uống có cồn như rượu, bia, trà, cà phê và các thức uống chứa cafein khác.
• Các món nướng, chiên nhiều dầu mỡ, món ăn cay nóng khó tiêu.
• Chất béo từ động vật.

7. Sau khi cắt polyp đại tràng bao lâu tái khám?

Polyp đại tràng có thể tái phát. Do đó, người bệnh nên tái khám đúng theo lịch hẹn của bác sĩ. Điều này sẽ giúp bác sĩ theo dõi và phát hiện sớm nguy cơ tái phát của người bệnh, từ đó đưa ra các biện pháp can thiệp phù hợp nhất.

Ngoài ra, người bệnh cắt polyp đại tràng cần nội soi đại tràng mỗi 1-10 năm 1 lần tùy theo loại polyp, số lượng, kích thước và tiền căn gia đình. Qua đó, bác sĩ có thể theo dõi chặt chẽ về tình trạng sức khỏe đại tràng cũng như của hệ tiêu hóa của người bệnh.

Người trên 45 tuổi nên tiến hành nội soi đại tràng tầm soát ít nhất 1 lần. Và sau đó sẽ được các bác sĩ tư vấn việc theo dõi định kỳ tùy vào kết quả nội soi này. Điều này sẽ giúp bạn kiểm soát tốt tình trạng của đường tiêu hóa, phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.

Cắt polyp đại tràng bao nhiêu tiền?

Chi phí cắt polyp đại tràng không cố định trong tất cả mọi trường hợp. Vì ngoài phí khám cố định của bệnh viện, người bệnh có thể còn chi trả những khoản dịch vụ liên quan khác. Vì vậy, để có câu trả lời cho trường hợp của mình, người bệnh nên nhanh chóng tới những cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và có hướng điều trị phù hợp.

Cắt polyp đại tràng ở đâu tốt?

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Tiêu hóa - Gan mật - Tụy (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc các vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng. Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa - Ngoại khoa - Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, bên cạnh đó là sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:

Cắt polyp đại tràng là thủ thuật an toàn, ít xảy ra biến chứng. Tuy nhiên, người bệnh nên đến những cơ sở y tế uy tín để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp, giảm thiểu nguy cơ xuất hiện biến chứng.