Cách bài trí tượng Phật trong các chùa ở miền Bắc - Kiến thức hay

Tùy vào mỗi vùng miền, tông phái, pháp môn mà sơ đồ bố trí tượng Phật có đôi chút khác nhau. Tại miền Bắc nói riêng, hệ thống chùa chiền vô cùng đồ sộ và có lịch sử phát triển lâu đời. Việc bài trí các pho tượng Phật, chư Bồ Tát,...ở trong chùa không có sách vở nào ghi chép đầy đủ và chính xác nhưng thực chất việc bố trí luôn có công thức và ý nghĩa rất rõ ràng. Các lớp tượng cũng được phân bố theo các lớp kiến trúc tạo nên các con đường ngang dọc trong không gian chùa. Triết lý vô thường có thể thấy rõ trong bài trí tượng Phật trong các chùa miền Bắc.

Vậy ngay bây giờ, cùng cơ sở Đúc Đồng Bảo Long tìm hiểu về sơ đồ bố trí tượng Phật cho các chùa tại miền Bắc cũng như kiến trúc nổi bật vùng miền này trong bài viết dưới đây nhé.

Đặc điểm các ngôi chùa miền Bắc Việt Nam

Có thể nói, các ngôi chùa tại miền Bắc có bề dày dịch sử vô cùng lớn. Hiện nay, các chùa tại khu vực này nở rộ, phát triển nhanh chóng.

1. Lịch sử hình thành các ngôi chùa Bắc Bộ

Phật giáo du nhập vào Việt Nam từ thời gian nào thì vẫn chưa có tài liệu chính xác. Tuy nhiên cuối thế kỷ II sau Công Nguyên, ở trung tâm Luy Lâu tại Miền Bắc, Phật giáo đã phát triển mạnh. Như vậy, Phật giáo truyền vào Việt Nam khoảng thế kỷ I sau Công nguyên bằng đường biển nối Giao Châu với Thiên Trúc do các vị sư ấn Ðộ truyền vào. Phật giáo Trung Hoa và Trung á cũng theo đường bộ thâm nhập vào miền Bắc nước ta khoảng thế kỷ II đến III sau Công nguyên.

Chùa Đào Xuyên với lối kiến trúc Nội công ngoại quốc

1. Các kiểu kiến trúc chùa miền Bắc nổi bật

Bố cục các chùa thường gặp tại miền Bắc Việt Nam hiện nay phải kể đến kiểu kiến trúc chữ " Ðinh" như chùa Châu Long (Ba đình), chùa Diên Phúc (Gia Lâm); kiểu kiến trúc chữ "Công" như chùa Bà Ðá, chùa Ðông Ba (từ Liêm), chùa Hoè Nhai...; kiến trúc chữ "Tam" như chùa Tây Phương, chùa Kim Liên, kiểu chùa "nội công ngoại quốc" như chùa Bảo Sơn ( Cổ Loa), chùa Ðào Xuyên (Gia Lâm), chùa Huỳnh Cung (Thanh Trì)..., kiểu chùa chữ " Nhị" như chùa Tình Quang (Gia Lâm).

Dù mỗi kiểu chùa đều có sự khác biệt lớn, tuy nhiên, hình thức các công trình Bắc Bộ thường gặp là kiểu tầu đao lá mái với các đầu đao cong vút, mang lại cảm giác nhẹ hơn cho phần mái nặng nề chiếm tới 2/3 công trình. Ngày nay, phần lớn các công trình kiến trúc còn lại thuộc dạng đầu hối bít đốc với phần mái chiếm tỷ lệ tương đương với 1/2 toàn bộ chiều cao công trình.

Sơ đồ bài trí tượng Phật trong các chùa miền Bắc

Dưới đây là sơ đồ bài trí tượng Phật trong các ngôi chùa miền Bắc theo 3 dạng kiến trúc chính. Về cơ bản, một số tượng Phật quan trọng không có sự thây đôi như tượng Phật Thích Ca Mâu Ni, tượng Phật A Di Đà....

1. Kiểu chùa chữ Đinh

Đây là kiểu nhà xây dựng gồm 1 nhà trên và 1 nhà dưới. Nhà trên thiết kế nằm ngang và nhà dưới thiết kế nằm xuôi. Đòn dông hai căn nhà thiết kế thẳng góc với nhau như hình chữ Đinh. Đôi khi, người ta thiết kế nhà dưới cách nhà trên một thảo bạt hoặc mái ngang.

2. Kiểu chùa chữ Công

Đây là kiểu kiến trúc khá phổ biến, với kiểu dáng nhà chính điện và nhà bái đường song song với nhau và được nối với nhau bằng một ngôi nhà gọi là nhà Thiêu hương, nơi các vị tu hành làm lễ.

3. Kiểu chùa Nội công ngoại Quốc

Một kiểu chùa khá phổ biến ở miền Bắc Việt Nam là kiến trúc có hai hành lang dài nối liền nhà tiền đường (hay nhà bái đường) ở trước với nhà hậu đường có thể là nhà Tổ hay nhà Tăng xá ở phía sau làm thành một hình chữ nhật bao quanh lấy các kiến trúc khác ở giữa. Kiểu chùa này gọi là nội công ngoại Quốc. Có nghĩa là phía trong có hình chữ Công (工), còn phía ngoài có cái khung bao quanh như ở chữ Quốc. Tiêu biểu kiểu kiến trúc này là chùa Cầu (Hội An); chùa Keo (Thái Bình),...

Giới thiệu Thân sắc các tượng Phật trong hệ thống chùa miền Bắc

1/Phật A Di Đà: là Giáo chủ tại cõi Cực Lạc ở phương Tây. Ngài có nhân duyên hóa độ chúng sinh ở thế giới Tà ba này. Phật A Di Đà là vị Phật được tôn thờ nhiều trong Phật giáo Đại thừa.

2/Phật Thích Ca: là Giáo chủ cõi Ta bà (đau khổ) - là thế giới mà chúng ta đang sống.

3/Phật Di Lặc: là vị Bồ Tát sẽ thay thế đức Phật Thích ca ở cõi Ta Bà, Đức Di Lặc tuy chưa thành Phật nhưng lấy lòng từ bi mà phổ độ chúng sinh nên mọi người đều gọi ngài là Phật.

4/Tòa Cửu Long: là 9 con rồng phun nước tắm cho Phật Đản sinh, các tầng trời mở ra và chư thiên cùng mừng rỡ, các cõi Phật trong quá khứ hoan hỉ. Phạm Thiên và Đế Thích phát tâm nguyện hỗ trợ cho ngài.

5/Phật Niết Bàn: Niết bàn là mục đích tu hành cứu cánh của mọi trường phái Phật giáo. Theo Phật nguyên thủy, Niết bàn được xem là đoạn triệt Luân hồi. Đó là sự tận diệt gốc rễ của ba nghiệp bất thiện là tham, sân và si.

6/Quan Âm Bồ Tát: là bậc Ðại Bồ Tát có lòng từ bi, cứu khổ cứu nạn chúng sinh. Ngài hiện thân trong mọi hình dạng để cứu độ chúng sinh, nhất là trong các nạn lửa, nước, quỷ dữ và đao kiếm. Phụ nữ không con cũng hay cầu Quan Âm.

7/Đại Thế Chí Bồ Tát: là vị Bồ tát dùng ánh sáng trí tuệ chiếu khắp mọi loài, khiến chúng sanh mười phương thế giới thoát khổ đau, thành tựu đạo quả Bồ đề.

8/Phổ Hiền Bồ Tát: là vị Bồ Tát tượng trưng cho Lý, Ðịnh, Hành cưỡi voi trắng sáu ngà, hầu bên tay phải của đức Như Lai. Voi trắng tượng trưng cho cho trí tuệ vượt chướng ngại, sáu ngà tượng trưng cho sự chiến thắng sáu căn (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý).

9/Văn Thù Bồ Tát: ngài là vị Bồ tát biểu hiện cho sự anh minh về trí tuệ, tượng thờ ngài thường có dạng 5 búi tóc biểu thị cho 5 trí của nhà Phật, cưỡi trên sư tử xanh biểu thị sức mạnh của trí tuệ, tay cầm thanh gươm biểu thị cho 5 lợi hại của trí tuệ.

10/Địa Tạng Vương Bồ Tát: là vị Bồ tát cứu độ tất cả chúng sinh trong lục đạo luân hồi, và nguyện không chứng Phật quả nếu chưa cứu độ hết chúng sinh khỏi địa ngục.

11/Quan Âm Tống Tử: là hình tượng Quan âm Bồ tát bế một cậu bé trai trong lòng Ngài.

12/Ngọc Hoàng Thượng Đế và Đế Thích: là một vị Thiên, vua cõi trời Đao Lợi, cũng nằm trong cõi Ta Bà, phát tâm phù hộ Phật, bảo vệ cho giáo pháp.

13/A Nan Đà và Ca Diếp: hai vị là 2 Đại đệ tử của Đức Phật Thích Ca. Ma-ha Ca-Diếp là tổ sư đời thứ nhất, tôn giả A-Nan là tổ sư đời thứ nhì.

14/Tổ Bồ Đề Đạt Ma: là đệ tử và truyền nhân Bát Nhã Đa La, Tổ thứ 27 của nhà Phật

15/Thập Điện Minh Vương: là các vị thần linh cai quản cõi chết và phán xét con người ở Địa ngục căn cứ vào công hay tội họ đã tạo ra khi còn sống.

16/Hộ Pháp: là vị Bồ Tát xua đuổi tà ma, bảo hộ Phật pháp, gánh vác trọng trách bảo vệ linh tháp của Phật Tổ (chứa xá lợi Phật).

17/Bát Bộ Kim Cương: là tám vị Hộ pháp trong Phật giáo Đại thừa trong đó có Phật giáo Việt Nam. Trong tám vị thì ba vị tô mặt trắng nét mặt nhân hậu, năm vị tô mặt đỏ với dữ tợn, để kết hợp hai chức năng “khuyến thiện” và “trừng ác” của thần linh.

18/Giám Chai: là một vị thần trông nom việc ăn uống cho chúng Tăng trong chùa, thường thờ ở nhà bếp, vị thần này có hình dáng mặt xanh tóc đỏ.

19/Bà La Sát: giống như người phụ nữ xinh đẹp, đầy sức quyến rũ, chuyên ăn thịt uống máu loài người, loài quỷ này còn có hình dáng, hoặc là đầu trâu tay người, hoặc có móng chân trâu, hoặc là đầu nai, đầu dê, đầu thỏ.

20/Ngọc Nữ và Kim Đồng: hai đứa trẻ phục vụ cho Quan âm Bồ Tát, Đồng nam còn có tên là Thiện Tài, đồng nữ còn có tên là Long Nữ.

Tham khảo các mẫu tượng trong chùa miền Bắc

Trên đây là các mẫu tượng Phật thường được thờ phụng trong chùa miền Bắc

Đúc Đồng Bảo Long là một trong những đơn vị cung cấp đồ đồng lớn nhất cả nước. Các sản phẩm đúc thủ công mỹ nghệ của chúng tôi được chế tác hoàn toàn bằng tay người nghệ nhân giỏi làng đồng Ý Yên, Nam Định. Các mẫu tượng Phật bằng đồng của Bảo Long luôn được khách hàng, các sư thầy, sư cô đánh giá cao về độ giống thật, đẹp chân thực và nét truyền thần trong bức tượng. Đặc biệt, các pho tượng Phật, Bồ Tát đều đạt các tiêu chí kiểm định nghiêm ngặt, nét chạm thanh thoát, diện mặt thần thái, tỉ lệ hình khối chuẩn.

Chúng tôi sở hữu phân xưởng lớn cùng nhiều xưởng vệ tinh tại làng nghề Vạn Điểm, hệ thống máy móc trang thiết bị hiện đại. Cùng với đó là đội ngũ nghệ nhân giỏi hàng đầu, đội ngũ thợ hoàn thiện có tay nghề cao. Với những lợi thế đó, Đúc Đồng Bảo Long luôn cho ra đời những sản phẩm đẹp, tinh xảo, chất lượng.

Bên cạnh đó, chúng tôi luôn sử dụng đồng chuẩn, nói không với đồng pha tạp chất, đồng rác cho thành phẩm có độ bền vượt trội. Bảo hành lên đến 20 năm, không xuống cấp, xỉn màu đối với sản phẩm thường. Bảo hành trọn đời đối với các mặt hàng mạ vàng 24k, dát vàng 9999. Nhận đặt đúc tượng Phật theo yêu cầu, liên hệ ngay Hotline: 0968.966.268.

Nguồn: Sưu tầm

Biên soạn: Đúc Đồng Bảo Long