Các biện pháp xử lý nước sinh hoạt trong mùa mưa lũ

Mưa lũ, đặc biệt khi diễn ra ở quy mô lớn như hiện nay do ảnh hưởng của siêu bão Yagi không chỉ là một thử thách khắc nghiệt đối với cuộc sống của hàng triệu người dân mà còn mở ra một loạt những vấn đề nghiêm trọng liên quan đến sức khỏe cộng đồng. Trong khi các cơn bão và lượng mưa khổng lồ làm ngập lụt hàng triệu hecta đất đai, phá hủy cơ sở hạ tầng và tài sản, chúng cũng tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các mầm bệnh và dịch bệnh. Những đợt mưa lũ kéo dài đã khiến cho nhiều tỉnh thành phía Bắc Việt Nam chìm trong nước lũ, gây ra những mối nguy hiểm tiềm tàng không chỉ về mặt vật chất mà còn về sức khỏe của cộng đồng.

Tình hình ngập lụt nghiêm trọng không chỉ gây khó khăn trong việc di chuyển và sinh hoạt hàng ngày mà còn làm gia tăng nguy cơ lây lan của các bệnh truyền nhiễm. Nước lũ thường chứa đựng nhiều chất ô nhiễm, vi khuẩn và virus gây bệnh khiến cho công tác xử lý nước sinh hoạt trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Trong bối cảnh đó, việc hiểu biết và áp dụng các biện pháp xử lý nước hiệu quả trở thành nhiệm vụ quan trọng hàng đầu để bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa các dịch bệnh phát sinh từ môi trường ô nhiễm.

Tình hình mưa lũ hiện tại

Từ đầu tháng này, siêu bão Yagi đã gây ra mưa lũ nghiêm trọng tại nhiều tỉnh thành phía Bắc Việt Nam. Những ngày qua, mưa lớn đã làm nhiều địa bàn tại các tỉnh như Thái Nguyên, Lạng Sơn, Lào Cai, Yên Bái và Bắc Giang chìm trong biển nước. Tình trạng ngập lụt lan rộng đã ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân, đồng thời làm gia tăng nguy cơ dịch bệnh.

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia đã phát đi các cảnh báo lũ đặc biệt lớn trên sông Thao, lũ khẩn cấp trên sông Lục Nam và sông Thương, lũ trên sông Cầu cũng như cảnh báo lũ trên nhiều sông khác. Các tỉnh như Lạng Sơn, Cao Bằng, Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Bắc Giang, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Hòa Bình, Ninh Bình và Thanh Hóa đang đối mặt với nguy cơ ngập lụt cao, lũ quét và sạt lở đất.

Nguy cơ dịch bệnh trong mùa lũ

Mưa bão và lũ lụt không chỉ gây thiệt hại về tài sản và cơ sở hạ tầng mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các vi sinh vật gây bệnh. Nước mưa và lũ thường mang theo nhiều vi khuẩn, virus và chất ô nhiễm khác dẫn đến nguy cơ cao mắc phải các dịch bệnh. Những bệnh thường gặp trong mùa mưa lũ bao gồm:

• Sốt xuất huyết: Đây là bệnh truyền nhiễm do muỗi Aedes gây ra. Trong mùa mưa, sự gia tăng các ao hồ và nơi chứa nước là điều kiện thuận lợi cho muỗi sinh sản. Sốt xuất huyết có thể gây sốt cao, phát ban, và trong trường hợp nặng, có thể dẫn đến sốc và tổn thương cơ quan.
• Sốt rét: Bệnh sốt rét do ký sinh trùng Plasmodium gây ra, được truyền qua muỗi Anopheles. Mưa lũ có thể làm tăng mật độ muỗi và do đó, tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Các bệnh đường tiêu hóa: Trong mùa mưa, các bệnh đường tiêu hóa như tả, lỵ, thương hàn và tiêu chảy trở nên phổ biến hơn do nước và thực phẩm bị ô nhiễm. Những bệnh này thường có triệu chứng như tiêu chảy, nôn mửa, và đau bụng.
• Bệnh nước ăn chân: Bệnh này là do tiếp xúc với nước bẩn, thường gặp trong mùa mưa lũ khi nước dâng cao, mang theo nhiều chất ô nhiễm và vi khuẩn.
• Cảm cúm và đau mắt đỏ: Cảm cúm và đau mắt đỏ cũng thường gia tăng trong mùa mưa do điều kiện ẩm ướt và môi trường ô nhiễm.

Biện pháp xử lý nước sinh hoạt sau mưa lũ

Để phòng tránh các bệnh dịch, việc xử lý nước sinh hoạt là rất quan trọng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về các biện pháp làm sạch và khử trùng nước:

Làm trong nguồn nước

Sử dụng phèn chua: Phèn chua có tác dụng làm lắng cặn bẩn trong nước. Để làm trong nước, sử dụng khoảng 1g phèn chua cho 20 lít nước. Hòa tan phèn chua vào một ít nước rồi cho vào thùng chứa nước. Khuấy đều và để nước đứng trong khoảng 30 phút để cặn lắng xuống đáy. Sau đó, gạn lấy nước trong ở trên.

Lọc bằng vải sạch: Nếu không có phèn chua, có thể dùng vải sạch để lọc nước. Vải cotton là lựa chọn tốt nhất vì có khả năng lọc các cặn bẩn. Lọc qua vải nhiều lần cho đến khi nước đạt độ trong mong muốn. Nếu nước quá đục, cần lọc qua các lớp vải màn trước khi làm trong bằng phèn chua.

Khử trùng nước

Sử dụng Cloramin B: Cloramin B là hóa chất thường được sử dụng để khử trùng nước. Viên Cloramin B 0,25g có thể khử trùng 25 lít nước, trong khi viên Aquatabs 67mg khử trùng được 20 lít nước. Cho viên Cloramin B hoặc Aquatabs vào thùng chứa nước đã làm trong, khuấy đều, đậy nắp và chờ khoảng 30 phút trước khi sử dụng.

Khử trùng bằng bột Cloramin B: Đối với lượng nước lớn, có thể sử dụng bột Cloramin B 27%. Để khử trùng 300 lít nước, hòa 3g bột Cloramin B vào một ít nước rồi đổ vào thùng chứa nước. Khuấy đều và đậy nắp, để nước đứng trong khoảng 30 phút.

• Nước đã khử trùng cần phải đun sôi trước khi uống.
• Không khử trùng đồng thời với việc làm trong nước bằng phèn chua vì phèn có thể làm giảm hiệu quả của Cloramin B.
• Nếu nước có mùi Clo quá mạnh, mở nắp và để thêm 30 - 60 phút để giảm bớt mùi.

Đun sôi nước

Đun sôi nước là phương pháp hiệu quả nhất để tiêu diệt vi khuẩn và virus. Nước cần phải đun sôi ít nhất 5 phút. Chỉ sử dụng nước đã đun sôi để uống và nên đun nước mới hàng ngày để đảm bảo an toàn.

Lưu ý: Không nên uống nước đã để quá lâu sau khi đun sôi. Trong trường hợp không có hóa chất khử trùng, chỉ uống nước đã đun sôi kỹ và tránh ăn các loại rau sống rửa bằng nước chưa được khử trùng.

Sử dụng thiết bị lọc nước

Thiết bị lọc: Các thiết bị lọc nước có thể giúp loại bỏ cặn bẩn và vi sinh vật. Tuy nhiên, hiệu quả của thiết bị lọc phụ thuộc vào chất lượng nước đầu vào, công nghệ lọc và tình trạng của thiết bị. Chọn thiết bị lọc đã được kiểm định và cấp phép của các cơ quan chức năng.

Lưu ý: Nước đầu vào của thiết bị lọc phải là nước đã được làm trong. Tránh sử dụng trực tiếp nước bề mặt từ ao hồ, sông suối vì có thể làm tắc nghẽn thiết bị lọc.

Mưa lũ gây ra không chỉ là thảm họa thiên nhiên mà còn tiềm ẩn nguy cơ cao về dịch bệnh. Việc xử lý nước sinh hoạt đúng cách là một trong những biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe trong mùa mưa lũ. Bằng cách làm trong nước, khử trùng, đun sôi và sử dụng thiết bị lọc, người dân có thể giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến nước. Đồng thời, cần chú ý tuân thủ các biện pháp phòng ngừa và duy trì vệ sinh môi trường để đảm bảo sức khỏe trong mùa mưa lũ.