Bài viết Soạn bài Ôn tập phần tiếng Việt Ngữ Văn lớp 9 học kì I là tài liệu hướng dẫn soạn bài được HOCMAI sưu tầm và biên soạn sẽ giúp các em học sinh củng cố, nắm vững lại một số kiến thức về các phương châm hội thoại, các từ ngữ xưng hô trong hội thoại và cách dẫn trực tiếp, cách dẫn gián tiếp.

Bài viết tham khảo thêm:

I. Các phương châm hội thoại

Câu 1 | Trang 190 SGK Ngữ văn 9 - Tập 1

Ôn tập lại nội dung về các phương châm hội thoại:Gợi ý:- Phương châm về lượng:- Phương châm về chất: Khi giao tiếp, người giao tiếp không nói những điều mà bản thân không tin là sự thật hoặc những điều không có bằng chứng để xác thực.- Phương châm quan hệ: Khi giao tiếp, người giao tiếp cần phải nói đúng vào đề tài giao tiếp, tránh cách nói lạc đề.- Phương châm cách thức: Khi giao tiếp, người giao tiếp cần phải chú ý nói ngắn gọn, rành mạch, tránh khỏi cách nói mơ hồ..- Phương châm lịch sự: Khi giao tiếp, người giao tiếp cần tế nhị và tôn trọng đối với người khác.Tham khảo tư liệu chi tiết tại Các phương châm hội thoại và Các phương châm hội thoại (tiếp theo).

Câu 2 | Trang 190 SGK Ngữ văn 9 - Tập 1

Hãy kể lại một số tình huống giao tiếp mà trong đó có một hoặc một số phương châm hội thoại nào đó bị vi phạm. Gợi ý:- Ví dụ 1: Cô ấy hỏi một đằng, anh ta lại trả lời một nẻo.→ Vi phạm Phương châm quan hệ- Ví dụ 2: Ông quan huyện nói vọng ra: “ Thằng Tí...

II. Xưng hô trong hội thoại

Câu 1 | Trang 190 SGK Ngữ văn 9 - Tập 1

Ôn lại các từ ngữ xưng hô thông dụng được sử dụng trong tiếng Việt và cách dùng của chúng. Gợi ý:- Một số từ ngữ thông dụng được dùng để xưng hô trong tiếng Việt: mình, tôi, tớ, chúng tớ, cậu, chúng tôi, anh chị, bọn mình,…- Cách sử dụng các từ ngữ đó:

Câu 2 | Trang 190 SGK Ngữ văn 9 - Tập 1

Xưng hô trong tiếng Việt thường tuân theo phương châm là “xưng khiêm, hô tôn”. Theo cách hiểu của em thì phương châm đó là gì? Cho ví dụ minh họa? Gợi ý:- Phương châm “xưng khiêm, hô tôn” là chỉ khi xưng hô, khi nói cần tự xưng mình theo một cách khiêm nhường và gọi người đối thoại với mình một cách tôn kính.- Ví dụ: Những người có địa vị cao trong xã hội xưa thường được gọi một cách tôn kính là ngài, quan trên, quan gia, bệ hạ…), còn đối với những người có địa vị thấp thường sẽ xưng hô khiêm nhường (tiểu nhân, tiện dân, thần,…).

Câu 3 | Trang 190 SGK Ngữ văn 9 - Tập 1

Thảo luận vấn đề: Vì sao ở trong tiếng Việt, người nói khi giao tiếp phải hết sức chú ý tới sự lựa chọn từ ngữ xưng hô? Gợi ý:- Tiếng Việt có hệ thống từ ngữ xưng hô rất đa dạng, phong phú, tinh tế và giàu sắc thái biểu cảm.- Mỗi phương tiện, từ ngữ xưng hô trong tiếng Việt đều thể hiện được tính chất của tình huống giao tiếp: Xã giao hay thân mật; mối quan hệ giữa người nói và người nghe: khinh hay trọng, thân hay sơ,…=> Nếu không có sự lựa chọn từ ngữ xưng hô cho phù hợp đối với hoàn cảnh giao tiếp thì sẽ dễ gây mất thiện cảm cho người nghe.Tham khảo tài liệu chi tiết tại Xưng hô trong hội thoại

III. Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

Câu 1 | Trang 190 SGK Ngữ văn 9 - Tập 1

Ôn lại cách để phân biệt giữa Cách dẫn trực tiếp | Cách dẫn gián tiếp? Gợi ý:- Dẫn trực tiếp là nhắc lại nguyên văn ý nghĩ hay lời nói của người hoặc nhân vật, lời dẫn trực tiếp thường sẽ được đặt ở trong dấu ngoặc kép.- Dẫn gián tiếp là thuật lại ý nghĩ hay lời nói của người hoặc nhân vật, có điều chỉnh lại cho thích hợp, lời dẫn gián tiếp không được đặt trong dấu ngoặc kép.

Câu 2 | Trang 190 SGK Ngữ văn 9 - Tập 1

Đọc đoạn trích sau đây và thực hiện các yêu cầu nêu phía dưới. Hãy chuyển những lời đối thoại ở trong đoạn trích trên thành lời dẫn gián tiếp. Phân tích những sự thay đổi về từ ngữ ở trong lời dẫn gián tiếp so với lời đối thoại.Gợi ý:- Chuyển lời đối ...

IV. Bài tập ôn luyện thêm phần tiếng Việt

Câu 1.Cho đoạn thơ sau:Em hãy cho biết phương châm hội thoại đã bị vi phạm ở trong đoạn thơ. Việc vi phạm về phương châm hội thoại này có hợp lý hay không? Vì sao?Gợi ý:- Phương châm hội thoại đã bị vi phạm => Phương châm về chất: Mày viết thư chớ kể ...