Trực tràng là gì?

Trực tràng là phần cuối của ruột già, nối ruột già với ống hậu môn. Bộ phận này giúp lưu giữ phân trước khi bài tiết ra khỏi cơ thể. Trực tràng có chiều dài trung bình khoảng 12-15cm. Đoạn đầu trực tràng có hình dạng giống chữ xích ma, đoạn cuối trực tràng giãn ra tạo thành bóng trực tràng. Khi nhìn nghiêng, trực tràng có hình dạng giống dấu chấm hỏi, uốn cong theo mặt trước của xương cùng. (1)Tìm hiểu thêm: Đại tràng là gì? Cấu tạo, vị trí nằm ở đâu và chức năng.

Vị trí trực tràng ở đâu trong cơ thể?

Vị trí của trực tràng ở nam giới và nữ giới khác nhau do có điểm khác biệt về cấu tạo cơ quan sinh dục:

Cấu tạo trực tràng

Cấu tạo trực tràng tương tự như ở ruột già, bao gồm 5 lớp:

Chức năng của trực tràng

Chức năng chính của trực tràng là thu và giữ phân cho đến khi thải ra ngoài đồng thời hấp thụ nước và chất điện giải còn sót lại. Bên cạnh đó, trực tràng tiết ra chất nhầy để giúp phân đi qua trơn tru hơn. (2)Khi bóng trực tràng đầy, các dây thần kinh kích hoạt tín hiệu đến não bộ. Vỏ đại não tạo cảm giác buồn đi đại tiện. Khi đó, trực tràng vận động để đẩy phân ra ngoài bằng ống hậu môn.

Bệnh lý trực tràng thường gặp

Các bệnh trực tràng thường gặp như:

1. Viêm trực tràng

Viêm trực tràng là tình trạng viêm ở lớp niêm mạc trực tràng, có thể xảy ra trong thời gian ngắn hoặc trở thành mãn tính. Bệnh có thể khiến người bệnh đau hoặc khó chịu. Trong một số trường hợp còn gây tiết dịch nhầy hoặc chảy máu ở trực tràng.

2. Sa trực tràng

Sa trực tràng là tình trạng một phần hoặc toàn bộ thành trực tràng rơi qua cơ thắt hậu môn. Có 3 loại sa trực tràng:

3. Polyp trực tràng

Polyp trực tràng là tình trạng xuất hiện một hoặc nhiều khối u xuất hiện trong lòng trực tràng; thường ở phía cuối ruột già. Polyp thường có hình dáng cây nấm bám vào màng nhầy trực tràng bằng một đoạn “cuống”.Polyp đại trực tràng nói chung có 2 dạng: không cuống (polyp phẳng) và có cuống, trong đó loại không cuống phổ biến hơn. Có 2 dạng polyp với mức độ nguy hiểm khác nhau:

4. Thủng trực tràng

Thủng trực tràng là tình trạng xuất hiện lỗ thủng trên thành trực tràng, làm chất lỏng và phân bên trong trực tràng rò rỉ ra ngoài. Vi khuẩn có hại dễ xâm nhập vào khoang bụng và gây viêm phúc mạc, viêm màng bụng và hình thành abces.

5. Ung thư trực tràng

Ung thư trực tràng là loại ung thư khá phổ biến của đường tiêu hóa, xảy ra khi các tế bào trong lớp niêm mạc của trực tràng phát triển ngoài tầm kiểm soát và hình thành khối u.Các dấu hiệu cảnh báo bao gồm:

6. Bệnh Crohn

Bệnh Crohn (bệnh viêm ruột mạn tính từng vùng IBD) là bệnh tự miễn được gây ra bởi tình trạng viêm đường tiêu hóa.Khác với các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa khác, bệnh Crohn là bệnh viêm ruột mạn tính, gây vết loét ở ruột không liên tục. Triệu chứng của bệnh viêm ruột mạn tính từng vùng IBD bao gồm: tiêu chảy, đau bụng và suy dinh dưỡng trầm trọng do các vết loét sâu trên thành ruột.

7. Trĩ nội

Trĩ nội hình thành khi tĩnh mạch ở vùng hậu môn trực tràng (trên đường lược) bị sưng/phình to vì co giãn quá mức và có thể gây một số vấn đề khó chịu, ngay cả khi người bệnh không cảm thấy chúng. Trĩ nội xuất hiện ở đoạn gần cuối của trực tràng, người bệnh không thể sờ thấy hoặc nhìn thấy, trừ khi bị sa ra ngoài.Trĩ nội thường khó chẩn đoán hơn trĩ ngoại vì khối trĩ nằm ẩn bên trong trực tràng. Ở nam giới, do cơ sàn chậu chắc nên trĩ nội ít sa ra ngoài nên người bệnh chỉ đến khám lúc có biến chứng chảy máu. Ai cũng có thể mắc bệnh trĩ nội nhưng 28 - 50 tuổi là độ tuổi phổ biến nhất.

8. Trĩ ngoại

Trĩ ngoại là bệnh trĩ xuất phát từ tĩnh mạch trĩ dưới đường lược, có thể đi kèm với trĩ nội tạo thành trĩ hỗn hợp. Những búi trĩ này có thể gây đau và chảy máu do tắc mạch và ngứa.

9. Abces hậu môn

Abces hậu môn là tình trạng có mủ trong các mô xung quanh hậu môn hoặc trực tràng. Tình trạng này thường xảy ra sau khi nhiễm trùng hoặc tắc nghẽn. Phương pháp điều trị chủ yếu là cắt và dẫn lưu khoang chứa mủ.

Cách chẩn đoán phát hiện bệnh lý trực tràng

Để chẩn đoán và phát hiện tổn thương polyp trực tràng, ung thư trực tràng, các tổn thương tiền ung hay các bệnh khác của trực tràng, ngoài việc hỏi thăm bệnh sử, thăm khám thì bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp sau đây: (3)

Biện pháp bảo vệ trực tràng khỏe mạnh phòng ngừa bệnh liên quan

Để giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan trực tràng, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và xây dựng các thói quen lành mạnh có vai trò quan trọng, cụ thể:Khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM có những nhiệm vụ và chức năng sau:Bài viết đã nêu chi tiết khái niệm trực tràng, trực tràng ở vị trí nào, cấu tạo và chức năng ra sao. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến trực tràng, gây đau, khó chịu và các vấn đề khác ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy, khi bạn gặp vấn đề liên quan đến trực tràng, hãy liên hệ với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị sớm, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.