Phù não là một hiện tượng xảy ra khi sọ não hoặc nhu mô não của người bị chấn thương, nhiễm trùng hay mắc bệnh. Cần phải phát hiện sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời, tránh đối mặt với biến chứng nguy hiểm có thể tử vọng. Vậy điều trị phù não như thế nào?
Phù não là gì?
Phù não là hiện tượng tích tụ dịch quá mức trong không gian nội bào hoặc ngoại bào não. Hiện tượng này đã làm tăng áp lực nội sọ, gây chèn ép các mô não và mạch máu não, là nguyên nhân làm cho chức năng thần kinh suy giảm.
Khi não bị phù, tuần hoàn dịch não tủy sẽ bị gián đoạn, tắc nghẽn làm tình trạng phù não trở nên trầm trọng hơn. Nếu tình trạng này kéo dài thì nguồn cung cấp oxy lên não sẽ bị hạn chế, đặc biệt gây tổn thương tế bào não nghiêm trọng.
Triệu chứng liên quan đến phù não thường gặp như: Buồn nôn, buồn ói, đau đầu dữ dội, thị giác rối loạn, đột ngột chóng mặt, xây xẩm, đột ngột buồn ngủ,... Ở một số trường hợp đặc biệt, có thể rơi vào hôn mê và tử vong.
Nguyên nhân gây phù não
Chấn thương, bệnh thần kinh, nhiễm trùng, u não,... Tất cả những vấn đề trên đều có thể gây phù não. Các nguyên nhân được liệt kê dưới đây giải thích cơ chế phù não.
- Chấn thương sọ não: Đây là một một nguyên nhân gây tổn thương não. Tổn thương não có thể xảy ra khi có vật thể bên ngoài đập vào đầu hoặc khi tốc độ chuyển động của hộp sọ tăng hoặc giảm nhanh chóng.
- Tai biến mạch máu não: Tai biến mạch máu não là loại nhồi máu não phổ biến nhất và xảy ra do cục máu đông trong mạch máu hoặc tắc nghẽn mạch máu trong não. Não không nhận đủ máu và oxy cho các hoạt động sống còn, tế bào não bắt đầu chết dẫn đến phù não.
- Xuất huyết não và đột quỵ: Xuất huyết não do đột quỵ là loại xuất huyết não phổ biến và xảy ra khi mạch máu bị vỡ ở bất kỳ phần nào của não. Tại thời điểm này, cơ thể phản ứng với áp lực gia tăng trong hộp sọ. Nguyên nhân có thể do huyết áp cao, chấn thương đầu hoặc dị tật mạch máu não từ khi sinh ra.
- Nhiễm trùng: Nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương như viêm màng não, viêm não, bệnh toxoplasma và áp xe não có thể gây phù não.
- Khối u não: Các khối u trong não có thể gây phù não theo nhiều cách khác nhau. Khi khối u phát triển, nó có thể đè lên các khu vực khác của não. Một số khối u não phát triển gần lỗ thoát dịch não tủy. Khi chúng lớn lên, những lỗ này bị tắc nghẽn, gây phù não. Ngoài ra, các mạch máu mới cung cấp máu cho khối u cũng có thể gây phù não.
Phù não có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhânNhững phương pháp điều trị phù não
Mục tiêu của điều trị phù não là chống phù nề và các nguyên nhân gây phù não bằng thuốc và phẫu thuật, đồng thời cung cấp đủ máu và oxy để giữ cho các tế bào não hoạt động. Điều trị phù não kịp thời sẽ giúp bệnh nhân hồi phục nhanh hơn và ít để lại di chứng. Nếu không, tổn thương não vĩnh viễn có thể xảy ra và hậu quả sau phù nề sẽ nghiêm trọng hơn. Điều trị phù não cần kết hợp các phương pháp sẵn có sau:
- Liệu pháp oxy (tăng thông khí vừa phải): Cung cấp oxy cho bệnh nhân thông qua máy thở hoặc thiết bị hỗ trợ hô hấp khác đảm bảo máu giàu oxy đến não. Bác sĩ có thể điều chỉnh máy thở để giảm phù trong não.
- Thuốc tiêm: Dung dịch hoặc thuốc tiêm tĩnh mạch được sử dụng để ngăn ngừa huyết áp giảm quá thấp. Điều này đảm bảo não nhận đủ máu. Tuy nhiên, một số mũi tiêm có thể làm tình trạng phù não trầm trọng hơn. Do đó, bác sĩ quyết định có nên truyền dịch hay không và loại dịch nào phù hợp với tình trạng cụ thể của bệnh nhân.
- Hạ thân nhiệt: Hạ nhiệt độ cơ thể và não làm giảm phù nề não và giúp tổn thương não lành lại. Phương pháp này khó thực hiện chính xác nên không được sử dụng phổ biến.
- Thuốc: Trong trường hợp phù não, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giảm phù não. Những loại thuốc này có thể được sử dụng cho các mục đích khác, chẳng hạn như làm giảm phản ứng của cơ thể với tình trạng phù nề hoặc làm tan cục máu đông. Các bác sĩ kê đơn thuốc tùy theo nguyên nhân và triệu chứng của bệnh nhân.
- Liệu pháp thẩm thấu: Phương pháp điều trị này sử dụng thuốc để kéo dịch từ hộp sọ, tăng lưu lượng máu đến não và giảm phù nề.
- Dẫn lưu khoang dưới nhện: Trong phương pháp này, bác sĩ phẫu thuật thần kinh sẽ tạo một lỗ nhỏ trên hộp sọ và chèn một ống dẫn lưu bằng nhựa. Dịch não tủy được dẫn ra khỏi cơ thể qua ống này, giúp giảm triệu chứng.
- Phẫu thuật: Mục đích của phẫu thuật là bỏ một phần hộp sọ để giảm áp lực nội sọ hoặc loại bỏ các nguyên nhân gây phù nề như sửa chữa các động mạch hoặc tĩnh mạch bị tổn thương hay loại bỏ các khối u não.
Điều trị phù não kịp thời sẽ giúp bệnh nhân hồi phục nhanh hơn và ít để lại di chứngSau điều trị phù não, bệnh nhân cần điều chỉnh chế độ ăn uống và nghỉ ngơi khoa học, giúp phục hồi tốt cơ thể. Người bệnh được khuyến khích sử dụng thực phẩm giàu năng lượng, dễ tiêu hóa, thực phẩm mềm, lỏng. Tránh các thực phẩm chứa nhiều chất béo, đồ ăn có chứa chất kích thích, đồ uống có cồn,...
Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hiện tượng phù não và phương pháp điều trị phù não. Để thực hiện kiểm tra, khám và điều trị, bệnh nhân nên lựa chọn các bệnh viện uy tín để thực hiện.
